‘Dit is waarschijnlijk de moeilijkste keuze, die ik ooit in mijn leven zal moeten maken.’ We zitten in een pannenkoekrestaurant en mijn jongste zoon kijkt radeloos naar de menukaart. ‘Wordt het de pannenkoek met kaas en spek of wordt het de pannenkoek met ragout?’ vraagt hij zich hardop af.

Mijn 77-jarige moeder kijkt mij fronsend aan en we schieten in de lach.
‘Ja, dat denk ik ook.’ Zegt oma plagerig.
‘Dat betekent wel dat je leven weinig hobbels en kuilen zal kennen.’ Vul ik aan.
‘Je bedoelt dat mijn leven dan facking-saai zal zijn?’ vraagt mijn zoon vertwijfeld, want dat is zeker niet zijn bedoeling.
‘Saai,’ verbetert oma hem, ‘makkelijk misschien, eenvoudiger.’

Keuzes maken. Ze horen zo bij ons leven, ze zijn er in verweven. Soms is het aanbod te groot, en van een luxe aard, zoals bij het voorbeeld van mijn zoon. En soms kunnen keuzes verstrekkende gevolgen hebben. Keuzes voor een baan, verhuizing, partner, behandeling of zorg. We maken de hele dag door onbewuste of bewuste keuzes. Soms stellen we een keuze uit en een enkele keer hebben we helemaal geen keuze. Zoals gebeurde bij Piet, een krasse tachtiger die ik laatst ontmoette.

‘Jij denkt misschien dat ik niet kan rekenen,’ zegt Piet out of the blue, ‘maar ik heb altijd bij een bank gewerkt. En dat was geen vanzelfsprekendheid.’ Als Piet zelf dertien is, sterft zijn zestienjarige broer op de dag van diens diploma-uitreiking van de ambachtsschool. Piets moeder heeft altijd als wens gehad dat haar oudste zoon timmerman zou worden, maar doordat deze nu overlijdt, moet Piet de plek van zijn oudere broer innemen. Alleen wil Piet dit niet. Hij wil kassier worden bij een bank in de stad. Hij droomt van een carrière in het statige gebouw aan het Toernooiveld. Hij fietst er regelmatig langs, stiekem, en geniet dan van de kantoorklerken en de kassiers in hun keurige stijf gestreken pakken, de statige auto’s die voorrijden en de dames op hoge hakken en met chique hoedjes. Dáár wil hij werken.

‘Ik had het hart niet om tegen mijn moeder in te gaan. Pas toen zij stierf, ik was toen tweeëntwintig, heb ik durven solliciteren bij de bank. Ik werd aangenomen maar moest wel nog zes jaar avondstudie volgen. Ik verzeker je, dat was niet leuk voor mijn vrouw.’ Toch koos Piet op dat moment voor zichzelf en was hij niet meer erg bereid om te schipperen en concessies te doen. Hij voelde zich eindelijk bevrijd en gooide nog net op tijd het roer om. ‘Ik was een geluksvogel, dat ik ten langen leste zelf kon kiezen,’ omschrijft hij zijn situatie van destijds. Ook al moest zijn moeder er eerst voor sterven en kostte de studie hem bijna zijn huwelijk.

‘O! Help me!’ blijft mijn zoon dralen.
De ober lost zijn probleem adequaat op: ‘Waarom neem je niet een spek-kaaspannenkoek mét ragout?’
Waarmee de moeilijkste keuze die hij ooit in zijn leven zal moeten maken, voorlopig nog even is uitgesteld.

Foto: Privébezit